Գրիգոր Արծրունին ազգության մասին

«Այն ազգը, որի անդամները իրանց մեջ չունեն ոչինչ հասարակական կապեր, որոնք անդադար աշխարհի չորս կողմը ցրվում են, որոնք չգիտեն միասին ապրել, միասին իրանց ցավերը եւ ուրախությունները տանել,- այն ազգը, որ գոհ է լինում, երբ հեռու աշխարհում իր հայրենակիցներից կտրված, կարողանում է անազնիվ վաճառականություն անել, խաբել օտարազգիներին, շահվել, հարստանալ, եւ միեւնույն ժամանակ պարծենալ, թե հավատարիմ է մնում իր ազգությանը, որովհետեւ կառուցած ունի մի եկեղեցի, թեեւ մոռացած եւ արհամարհում լիներ իր մայրենի լեզուն,- այդ տեսակ ազգը՝ ազգություն չէ, նա մինչեւ անգամ հասարակություն չէ,- այլ միայն մի աղանդ է...
... Անբարոյական մարդիկ, անհատներ ամեն ազգության մեջ կան, - բայց եթե գրեթե ամբողջ ազգը նախանձով է նայում այն մարդու վրա, որ հարստացել է ամենակեղտոտ միջոցներով, համարում է նրան առաջին մարդ, պաշտում է նրան, երկրպագում է նրան, ներում է նրան իր անցյալը, անվանում է նրան ազգի բարերար, այն պատճառով, որ այդ մարդը, ամենաաններելի միջոցներով հարստանալուց հետո, մի կողմից տոկոսով փողեր է տալիս օտար երկրում զետեղված խաբեբա ազգային վաճառականներին, մյուս կողմից կեղծավոր կերպով իրան ազգասեր է ձեւացնում՝ գողացած փողից մի քանի ավելորդ կոպեկներ ազգային գործերի վրա նվիրելով,- այդ տեսակ ազգ, ցավելով պետք է ասենք, եթե չփոխե իր ընթացքը, կարող է ապագայի համար, որպես ազգային բարոյական միավոր, որպես մարդկության մի անհատ` կորած համարվել»:

Գրիգոր Արծրունի, 1876թ.